MasterKas met Aad van den Berg
Aad van den Berg is managing partner horticulture bij Delphy en is een bekend gezicht in de internationale glastuinbouw. Met zijn jarenlange ervaring én actuele betrokkenheid bij innovatieprojecten heeft hij een scherpe blik op de toekomst van de sector. Van kennisontwikkeling tot duurzaamheid en technologische vooruitgang: Aad geeft zijn visie, vertelt waar volgens hem de uitdagingen liggen en waar juist kansen ontstaan.
De eerste vraag komt van Arne van Aalst (Koppert) met wie wij de vorige keer in gesprek gingen: “Jij hebt veel ervaring in diverse rollen en functies binnen de internationale tuinbouwsector, op welk vlak zou de Nederlandse tuinbouw een gidsland kunnen zijn voor anderen? Met andere woorden: waar zouden de prioriteiten moeten liggen?”
Aad: “Wat mij betreft is Nederland dat al, zeker op het gebied van duurzaamheid. We lopen voorop als het gaat om voedselveiligheid, voedselzekerheid en residuvrij telen. Projecten als 100% Groen Geteeld en het terugdringen van chemie maken dat Nederland echt een gidsland is binnen de glastuinbouw. Maar dat betekent niet dat we achterover kunnen leunen. De maatschappelijke druk op onze sector neemt toe. Dus voor wie duurzaamheid nog geen prioriteit is: dat móet het echt gaan worden.”
“Waar we wat mij betreft nog meer leidend in mogen zijn is digitalisering en robotisering. In andere landen zie je snellere ontwikkelingen. Hier in Nederland leunen we nog te veel op arbeidsmigranten, terwijl de urgentie groeit. We zijn sterk in kostenbeheersing, maar daar hoort op termijn ook automatisering bij. We moeten oppassen dat we daarin niet achterop raken.”
Aad van den Berg
Je werkt met veel telers en bent nauw betrokken bij innovatieprojecten. Welke technologische of teelttechnische ontwikkeling heeft volgens jou de meeste impact op de teelt van morgen?
Aad: “Dat is voor mij duidelijk: de stap naar volledig groene teelt. Dat heeft impact op hoe we telen, maar ook op het beeld van de sector. Als we als sector serieus genomen willen blijven worden, dan moeten we verantwoordelijkheid nemen. Geen chemie, maar biologisch. Geen fossiele energie, maar duurzame bronnen. Groene teelt is niet alleen een technische uitdaging, maar ook een maatschappelijke opgave.”
Kennis delen en ontwikkelen is een speerpunt van Delphy. Waar liggen volgens jou nog blinde vlekken in de kennis van telers?
Aad: “Ik noem het geen blinde vlek, dat vind ik te groot. Maar ik zie wel dat we in de sector erg op techniek gericht zijn. Dat snap ik, de mogelijkheden zijn eindeloos, maar het risico is dat we het gewas uit het oog verliezen. Ik pleit ervoor dat telers zich blijven afvragen: wat heeft mijn gewas écht nodig? Eerst begrijpen, dan sturen. De techniek is er om te helpen, niet om het over te nemen.”
Je ziet veel bedrijven van dichtbij. Wat onderscheidt volgens jou de beste telers van de rest?
Aad: “Laat ik beginnen door te zeggen dat ik vind dat het niet aan mij is om te oordelen wanneer iemand een goede teler of tuinbouwondernemer is. Maar als ik toch iets moet zeggen: een goede teler is voor mij iemand die verantwoordelijkheid neemt. Die duurzame producten maakt voor de consument. Die nadenkt over zijn plek in de keten, over de lange termijn. Dat overstijgt het puur technische aspect; het is ondernemerschap in de breedste zin van het woord.”
Hoe zie jij de balans tussen hightech automatisering en het menselijke vakmanschap in de kas? Is dat een spanningsveld of juist een kans?
Aad: “Ik vind dat hightech automatisering en menselijke vakmanschap samengaan. En ja, daar ligt een spanningsveld. Het is ook een kans, of eigenlijk meer een must. En het is vooral de toekomst. Hoe meer techniek, hoe belangrijker vakmanschap is. Expertise is nodig om goed met techniek om te kunnen gaan. Daar wordt weleens anders over gedacht, maar ik ben het er stellig over eens dat de toenemende techniek juist meer vraagt van het vakmanschap van tuinbouwondernemers. Technologie geeft ons inzicht, maar het zijn nog steeds de mensen die de juiste beslissing nemen. Dat samenspel tussen data en ervaring, dat is waar de kracht zit.”
Als je één les of inzicht mag doorgeven aan de volgende generatie telers, wat zou je ze willen meegeven?
Aad: “De markt is internationaal. Vergeet dat nooit. De Nederlandse tuinbouw staat in verbinding met de wereld, qua kennis, handel én innovatie. Veel van wat hier wordt ontwikkeld, verdient uiteindelijk geld in het buitenland. Dat vraagt om een bredere blik. Kijk dus verder dan je eigen kas. Begrijp wat er speelt in andere landen, hoe de ketens zich ontwikkelen en hoe jouw kennis of product daarin past.”
Waar kijk jij persoonlijk het meest naar uit als het gaat om de toekomst van de tuinbouw?
Aad: “Misschien is dat wat idealistisch, maar ik hoop dat de glastuinbouw in Nederland succesvol blijft én gewaardeerd wordt. Dat we trots blijven op wat we doen en daar ook meer over vertellen, zodat de publieke opinie over de glastuinbouw positiever wordt. We hebben als sector zoveel potentie.”
Tot slot, de volgende keer gaan we in gesprek met Tiffany Meijer, International Trade Developer bij InnovationQuarter. Welke vraag wil je haar stellen?
Aad: “Tiffany, je bent vijf jaar actief bij IQ en de laatste 1,5 jaar voor Horti, wat zou Horti van andere sectoren kunnen leren met betrekking tot internationalisering en hun succes?”
