Innoveren. Doorzetten. Familie. Dat is niet alleen de titel van zijn boek, maar ook de rode draad in het leven van Piet Bom (88 jaar). Al in 1966 begon hij in de garage van zijn huis aan een onderneming die zou uitgroeien tot een internationaal toonaangevende kassenbouwer: Bom Group. Met meer dan twintig innovaties en talloze octrooien op zijn naam, heeft Piet de moderne kassenbouw mede vormgegeven. Tot op de dag van vandaag worden zijn vindingen wereldwijd toegepast. In deze editie van MasterKas spreken we hem over zijn visie op innovatie, ondernemerschap, het belang van familie en de lessen die hij in zijn leven leerde.
De eerste vraag komt van Robert en Dennis van Glastuinbouw Nederland, met wie wij de vorige keer in gesprek gingen: “Gaat de kas (en dan met name de omhulling) in de toekomst nog wel veel veranderen met alle uitdagingen die we zien, of blijft die grotendeels hetzelfde?”
Piet: “De kas an sich zal niet zoveel veranderen. Dat zeg ik al jaren. In het verleden zijn er weleens voorstellen geweest voor heel andere modellen vanuit universiteiten of onderzoekscentra, maar dat zijn nooit blijvers gebleken. De huidige kasconstructie is ongelooflijk goed doorontwikkeld. Al mijn vindingen – zoals de aluminium goot – worden nog steeds toegepast. En ik zeg altijd: als plastic echt zoveel beter was geweest dan glas, hadden we nu geen glas meer gehad."
Wat zou dan nog wél beter kunnen in de kas?
Piet: “Het zit 'm in de kleine dingen. Glas zou je misschien nog kunnen verbeteren met coatings, of nieuwe chemische samenstellingen. Maar qua basis is de kas sterk. De kracht zit ‘m in de eenvoud, en in het slim combineren van technieken. Ik ben nu bijvoorbeeld bezig met glasvezelversterkte profielen – GVZK – als alternatief voor aluminium. Dat is interessant, zeker omdat glasvezel buiten importheffingen valt, bijvoorbeeld bij export naar de VS.”
U bent 88 jaar en nog altijd actief. Waarom eigenlijk?
Piet: “Het houdt me levend. Veel mensen op leeftijd raken doelloos, maar ik voel me nog vijftig. Ik beweeg genoeg, ik golf graag – ik kom net terug van een golfvakantie in Tenerife – en ik werk zeker drie dagen per week aan nieuwe ideeën. Innovatie is voor mij overleven. En zolang ik me fit voel, blijf ik gaan. Al moet ik zeggen: sinds mijn vrouw is overleden drie jaar geleden, is het bedenken van nieuwe ideeën wel minder geworden. Zij was toch echt een grote inspiratiebron voor me. Ze steunde me in alles en wist precies hoe ze me op het juiste spoor kreeg. Dat mis ik nog iedere dag.”
In uw boek speelt uw vrouw een grote rol. Wat betekende zij voor u?
Piet: “Alles. Zonder jou geen kassenbouw, zeg ik ook in het voorwoord van mijn boek dat ik aan haar heb opgedragen. Want zonder haar was er geen kassenbouw geweest. Plony gaf mij de ruimte. Ze kwam uit een middenstandsfamilie en begreep wat ondernemen betekende. Ze stond altijd achter me, klaagde nooit, ook al werkte ik avonden en weekenden door.”
Innoveren, doorzetten en familie, waarom juist die drie woorden?
Piet: “Omdat ze mijn leven samenvatten. Ik heb alles zelf opgebouwd. Geen opleiding, alleen zeven jaar lagere school. Ik noem het de ‘levensuniversiteit’. Vallen en opstaan. Doorzetten. En steeds weer terugvallen op je familie, in goede én slechte tijden. Zij waren de basis, mijn anker. Altijd.”
U won ook rechtszaken van grote multinationals. Dat vraagt lef en doorzettingsvermogen.
Piet: “Zeker. Ik heb twintig jaar geprocedeerd tegen een Amerikaanse aluminiumgigant over mijn goten. Ik heb het gewonnen. Ook van een andere partij waar ik een licentieconflict mee had. Iedereen zei: geef het op. Zelfs mijn vader. Maar ik geloofde in mijn recht. Dat is doorzetten.”
Hoe kijkt u naar de huidige generatie ondernemers?
Piet: “Die leren vooral vanachter hun bureau. Alles moet bewezen worden. Ik ben anders. Ik werk op gevoel. Tegen mijn dochters en schoonzonen zeg ik: luister naar je onderbuik. Begin gewoon. Je leert het onderweg. En blijf altijd tussen je mensen staan. Als directeur hoor je geen afstand te creëren. Doe mee. Wees gelijkwaardig. Dan blijft iedereen gemotiveerd.”
Welke tips wilt u jonge ondernemers nog meer meegeven?
Piet: “Blijf bij jezelf. Ga niet mee in de waan van de dag. Spaar, zodat je risico’s kunt dragen. En wees zuinig op je mensen, op je geld, op je energie. En vooral: werk hard en eerlijk. Als je iets doet, doe het dan goed. Dat is misschien niet hip, maar het werkt.”
Hoe kijkt u tegen de huidige trends in de glastuinbouw aan, zoals robotisering?
Piet: “Je houdt het niet tegen. En het is prachtig. Robots die tomaten oogsten, klimaatcomputers die alles meten, geweldig. Maar het is een totaal andere wereld dan waar ik uit kom. Toen ging je gewoon de tuin in, keek je naar het gewas, rook je aan de planten. Nu gaat het via schermen en sensoren. De basisprincipes blijven hetzelfde, maar de uitvoering is totaal anders.”
En hoe kijkt u naar de energietransitie in de glastuinbouw?
Piet: “Daar heb ik dubbele gevoelens bij. Kijk, wereldwijd wordt er veel geroepen, maar ik vraag me soms af of het allemaal wel zo eerlijk en doordacht gebeurt. Er wordt veel beleid gemaakt vanuit Brussel en Den Haag, maar soms lijkt het meer op politieke doelstellingen halen dan op écht duurzame keuzes maken. Maar als ik kijk naar de glastuinbouw zelf, dan zie ik juist wél veel positieve ontwikkelingen. De sector beweegt goed mee. Denk aan LED-belichting, dubbele schermen, WKK’s en slimme installaties om energie te besparen. Dat is allemaal in een stroomversnelling gekomen toen de energieprijzen omhoogschoten. Ja, dan gaat het hard. Dat is mooi om te zien. De tuinbouw is altijd een innovatieve sector geweest en dat zal zo blijven.”
U blijft ook nieuwe producten ontwikkelen. Wat is uw nieuwste idee?
Piet: “Een opvouwbare golftas. Licht, compact en veel praktischer dan wat er nu op de markt is. Maar het blijkt nog moeilijker om een goed idee te verkopen dan om het te bedenken. Mensen willen alleen bekende merken. Dus ik begin klein. Net als toen ik begon met kassenbouw.”
Heeft u tot slot een droom of wens?
Piet: “Ja. Meer vrede. Begin daar maar eens op school mee. Leer kinderen om naar elkaar te luisteren, om elkaar iets te gunnen. We leven in een mooie wereld, maar we maken het elkaar vaak onnodig moeilijk. Ik probeer nu ik ouder ben ook iets terug te doen. Zo steun ik het project van mijn vriend Jan Prins – inderdaad, van Priva – in Haïti. Hij zet zich daar via een stichting in voor bijna duizend kinderen, die onderwijs en eten krijgen. Moeders leren er kleding maken en er is nu een plan om proeftuinen aan te leggen zodat mensen leren om groente te verbouwen. Geweldig toch?”
Boekentip:
Meer weten over Piet Bom? Lees zijn boek Innoveren, Doorzetten & Familie. Bestellen kan via boekenbestellen.nl
