MasterKas met… Daniëlle Smits
Daniëlle Smits is docent en adviseur tuinbouw aan HAS Hogeschool in Den Bosch. Geboren en getogen in de glastuinbouwregio Bommelerwaard, zit de sector in haar bloed. Na eerst bij Dümmen Orange te hebben gewerkt en daarna tien jaar bij Philips/Signify, ging ze vijf jaar geleden het onderwijs in. Bij HAS Den Bosch begeleidt ze studenten die hun plek zoeken in de wereld van planten, kassen, innovatie en ondernemerschap. In deze MasterKas deelt ze haar kijk op de jonge generatie en op de toekomst van de sector.
Je werkt dagelijks met jonge mensen die voor een toekomst in de tuinbouw kiezen. Wat valt jou op aan deze nieuwe generatie? Wat brengen zij mee?
Daniëlle: “Wat mij opvalt is hoe snel deze generatie technieken adopteert. Ze zijn adaptief, pakken dingen snel op en hebben een frisse, open blik. Zet een klas vol met studenten uit telersfamilies naast studenten die helemaal nieuw zijn in de sector en je krijgt prachtige kruisbestuiving. Die frisse vragen van buitenaf zorgen voor waardevolle discussies. En dan heb ik het nog niet eens over onze internationale studenten, die brengen nóg meer diversiteit en nieuwe perspectieven mee.”
En andersom: hoe kijken studenten volgens jou naar de tuinbouw? Waar ligt hun interesse en wat schrikt ze misschien nog af?
Daniëlle: “De meeste studenten worden enthousiast van de teelt zelf, van ‘het spel’ in de kas. Minder van boekhouden, marketing of wet- en regelgeving. Dat is ook wat ze soms verwondert: hoeveel er eigenlijk bij komt kijken als je een bedrijf runt. Maar geef ze een uitdaging en ze pakken ’m met twee handen aan. We hebben bijvoorbeeld een project waarin ze twaalf weken lang zelf een kas beheren – zonder verslag, zonder punten. Alleen een goed productief gewas, of een goed excuus waarom de teelt mislukt is. Daar zie je echt passie ontstaan.”
Kun je daar wat meer over vertellen?
Daniëlle: “Zeker! In het vierde jaar krijgen studenten een kas of veldje tot hun beschikking. Ze hoeven geen verslag te schrijven, geen presentaties te geven, alleen maar iets innovatiefs doen waarmee ze de sector verder brengen. En dat in twaalf weken. Alles mag, zolang het binnen de wet blijft. Dit jaar leverde dat bijvoorbeeld een chemievrije chrysantenteelt op. Ze zijn zelf met die innovatie gekomen, hebben de media opgezocht, zijn zelfs met een bos bloemen naar de burgemeester van Zutphen gegaan. Dat soort projecten laat zien: geef ze vertrouwen, dan ontstaat er iets moois.”
Jij zit op het snijvlak van onderwijs, advies en praktijk. Waar liggen volgens jou de grootste kansen voor de tuinbouw als het gaat om innovatie en kennisdeling?
Daniëlle: “Geef jonge mensen een podium en een echte vraag om aan te werken. Niet meelopen, maar meedenken. Studenten zitten niet op het hbo om alleen te kijken, ze willen bijdragen. In het eerdergenoemde kasproject kwamen studenten bijvoorbeeld met chemievrije chrysanten. Laat je verrassen door hun creativiteit. Als je ze vertrouwen en ruimte geeft, gebeurt er iets moois.”
Wat zou jij als 'les' willen meegeven aan bedrijven in de glastuinbouw die werken met jonge mensen? Hoe houden zij die aan boord en betrokken?
Daniëlle: “Geef ruimte. Echt ruimte. Laat jonge mensen meedenken, zelf verantwoordelijkheid nemen. De nieuwe generatie werkt niet meer van 9 tot 5, ze willen flexibiliteit en zingeving. En ja, dat botst weleens met hoe we het ‘altijd deden’, maar dat is juist goed. Prikkel hun nieuwsgierigheid. En wees niet bang om het anders te doen. Jongeren willen zich ontwikkelen, als je ze maar de kans geeft.”

Tot slot: wat zou jij studenten of young professionals willen meegeven die nu hun eerste stappen zetten in de glastuinbouw?
Daniëlle: “Ken jezelf. Weet waar je kracht ligt. Ben je een verbinder, een denker, een doener? Er is zó veel te doen in deze sector. Van teelt tot techniek, van veredeling tot sales. Als je weet waar jij waarde kunt toevoegen, word je niet alleen succesvoller, maar ook gelukkiger in je werk. En besef: de tuinbouw is geen bijzaak. We dragen bij aan gezond voedsel en een leefbare wereld. Dat is een sector om trots op te zijn.”
Tot slot, de volgende keer gaan we in gesprek met Arne van Aalst van Koppert Biological Systems. Welke vraag wil je hem stellen?
Daniëlle: “Jullie werken wereldwijd in veel verschillende klimaatzones en teeltsystemen. Wat kunnen wij als Nederlandse tuinbouwsector leren van duurzame oplossingen die jullie in andere landen toepassen?”