Als onderzoeker en publicist met een studie bij de Technische Universiteit Delft als basis, is het niet verwonderlijk dat Remco de Boer zich steeds meer is gaan interesseren voor energie. De energietransitie boeit hem, evenals communicatie. Een succesvolle combinatie die hij verenigt in zijn werk als publicist en maker van de podcast Studio Energie, waar hij in gesprek gaat met de hoofdrolspelers in het Nederlandse energie- en klimaatdebat.
Klimaatbeleid en energietransitie zijn de favoriete topics van Remco de Boer. Een mooi uitgangspunt voor een gesprek. We stelden hem een aantal vragen over zijn favoriete thema’s in relatie tot de glastuinbouwsector. De eerste vraag komt van Richard van der Sande (Certhon) met wie de vorige keer in gesprek gingen.
Vraag van Richard aan Remco: CO2 is een kleurloos en geurloos gas dat in de lucht hangt. We proberen enorm te minderen in de uitstoot van CO2, maar is er ook een manier om CO2 te gebruiken? Om het om te zetten naar brandstof, of iets dergelijks? Niet om vervolgens meer CO2 te kunnen uitstoten, maar om de wereld te kunnen redden.
Remco. “Ja. Hier wordt al jaren over gesproken en aan gewerkt, maar het is nog klein. Het verder ontwikkelen van dit concept kost tijd en geld. Zoals dat vaak gaat met innovaties, met iets nieuws.” Komt het er uiteindelijk, denk jij? “Dat denk ik wel. Voor verandering is verbeeldingskracht nodig. Je moet optimistisch willen zijn. Als iets lukt ben je een visionair, net als Elon Musk. Mislukt het? Dan word je weggezet als gekke dromer. Dat risico moet je durven nemen.”
Remco de Boer
Het schuurt vaak tussen de torenhoge ambities op het gebied van klimaat en energietransitie enerzijds en de praktijk anderzijds. Je hebt zelf in een eerder interview gezegd: “Mijn focus komt voort uit het spanningsveld tussen opgelegde ambities en wat we daar uiteindelijk mee doen.” Hoe staat het nu met dat spanningsveld? Kruipen theorie en praktijk al wat meer naar elkaar toe?
Remco: “Daar heb ik een genuanceerd antwoord op: ja en nee. Met overwegend veel nee, omdat veel ambities loze uitspraken zijn, zonder tussendoelen en een plan van aanpak. Daarom houd ik ook niet zo van ‘ambities’. Veel mensen gebruiken deze term om er niets mee te hoeven doen. Ze verschuilen zich achter een mooie belofte. En dat zie ik helaas nog steeds op veel terreinen gebeuren in de politiek. Terwijl ik denk dat de glastuinbouwsector wel die realiteitszin heeft.”
“Om theorie en praktijk dichter bij elkaar te brengen, heb je de juiste mensen nodig. Want uiteindelijk komen acties van mensen. Je hebt mensen nodig die ervoor gaan staan. Iemand die realistische invulling geeft aan hetgeen wat geroepen wordt. Iemand die de voordelen benoemt, maar ook de nadelen durf te benoemen. Dit soort mensen zijn er wel, maar zijn wel zeldzaam geworden. Het is ook geen gemakkelijke positie in dat gigantische spanningsveld, met een maatschappelijk klimaat dat op z’n zachtst gezegd niet mild is. Nadelen benoemen maakt je niet populair bij het grote publiek, laat staan fouten maken. Realiteitszin wordt in de hedendaagse maatschappij hard afgestraft. Ik denk dat dit anders kan en moet. Met de juiste mensen.”
Hoe bewust is de glastuinbouwsector zich volgens jou van de gestelde Europese klimaatdoelen?
Remco: “Daar ken ik de sector niet goed genoeg voor om goed antwoord op te geven. Maar persoonlijk zie ik de glastuinbouw als een sector met hardwerkende ondernemers, veel familiebedrijven, die er vaak met enorme bedragen in zitten. En natuurlijk ben je als ondernemer bezig met wat er speelt. Je wilt je bedrijf gezond houden en een mooi product maken. Ik zie een welwillende sector die wil verduurzamen.”
Stelling: In 2040 teelt de gehele glastuinbouw CO2-neutraal. (ambitie van Glastuinbouw Nederland).
Remco: “Ik ben van de verbeeldingskracht. Dus ja, ik denk dat het haalbaar is. Het is een mooie ambitie. De volgende vraag is: zijn er tussendoelen gesteld en wat is het plan van aanpak? Anderzijds vraag ik mij af van welke omvang van de sector uit wordt gegaan. Meestal ga je met zo’n lange termijn doel uit van minimaal dezelfde omvang, plus een beetje groei. In het geval van de glastuinbouw kan ik mij voorstellen dat de sector juist krimpt, omdat de maatschappelijke druk toeneemt. Waarom zoveel energie verbruiken om een kas te verwarmen, terwijl je ook in warme landen kunt telen? Het is om die reden niet ondenkbaar dat veel glastuinbouw naar het buitenland zal verhuizen en dat de ambitie om CO2-neutraal te telen dus ook beter haalbaar wordt.”
De hoge energieprijzen hebben de energietransitie in de glastuinbouw een nieuwe impuls gegeven. Telers zijn nu meer bereid om te investeren in energiebesparende maatregelen om kosten te besparen. Welke prikkels en/of stimuleringsmaatregelen zijn wat jou betreft nog meer nodig om telers blijvend te stimuleren in de energietransitie?
Remco: “Ook hier ken ik de sector niet goed genoeg voor. Ik weet niet precies welke prikkels en stimuleringsmaatregelen er zijn. Wat ik wel weet is dat er in de basis drie manieren zijn om te stimuleren. De basis is prijsheffing, dan is er subsidie en tenslotte normstelling. Dat zijn de smaken die er zijn om een verandering te stimuleren. Vanuit de sector kan het altijd beter en meer. Dat is in iedere sector zo, maar of dat ook zo is, kan ik dus niet oordelen. Hoe dan ook zullen alle sectoren mee moeten in de energietransitie, ook de glastuinbouw.”
Tot slot: De volgende keer gaan we in gesprek met Hugo Heemskerk. Wat zou jij hem willen vragen?
Remco: “Als salesmanager Agri bij Vattenfall kijk je bij veel bedrijven in de spreekwoordelijke keuken. Wat is het eerste wat jij op energiegebied zou doen als je morgen zelf een glastuinbouwbedrijf zou hebben?”
